چگونه بدانیم متکبریم یا نه؟

افرادی متکبرند، اما خودشان خبر ندارند و به این ویژگی و خصلتی که دارند آگاه نیستند. حتی از خود ما نیز گاهی رفتارهای متکبرانه سر می زند و خودمان به آن واقف نیستیم و نمی دانیم این یعنی تکبر؛ بنابراین برای روشن شدن علامت و نشانه های تکبر چند مورد را ذکر می کنیم. ۱) هنگام بحث و گفت وگو با افراد، اگر طرف مقابل سخن حق بگوید و حق با او باشد، اگر نتوانستید حق را به او بدهید و به اشتباه خود اعتراف کنید که حق با طرف مقابل است؛ معلوم می شود که شما متکبر هستید. ۲) در محافل و مجالس فرد باید در صدر مجلس بنشیند و بهترین مکان باید به او اختصاص پیدا کند و همچنین هنگام راه رفتن او باید پیشقدم باشد و جلوی همگان راه برود و از راه رفتن عقب تر از بقیه افراد ابا دارد. چه بسا اگر راه رفتن مقدم بر همه امکان نداشته باشد کمی عقب تر راه می رود تا میان او و باقی افراد فاصله ایجاد شود و این نتیجه کبر است. ۳) در سلام کردن منتظر است دیگران به او سلام دهند پس اگر فرد از دیگران توقع سلام داشته باشد متکبر خواهدبود. ۴) اگر فقیر و بی نوایی او را به مهمانی دعوت کند نمی پذیرد یا اینکه برای رفع حاجت دوستان و خویشاوندان و نیازمندان به کوچه و بازار نخواهد آمد و برای تهیه ضروریات زندگی مثل نان و سبزی و… از اینکه خود به خرید رفته و آن را به خانه آورد ابا دارد. ۵) کبر در پوشاک و طرز لباس پوشیدن نیز خود را نشان می دهد. اگر فردی در پوشیدن لباس نفیس و جامه های فاخر حریص باشد و آن را شرافت و بزرگی بداند متکبر خواهد بود. البته باید اضافه کرد نشانه های کبر منحصر به این موارد نیست، بلکه آثار و نشانه های دیگری نیز دارد.
راه معالجه تکبربرای معالجه کبر دو راه وجود دارد: یکی معالجه نظری و دیگری معالجه عملی. حضرت علی (ع) برای معالجه می فرمایند: اگر با مقام و قدرتی که داری دچار تکبر یا خود بزرگ بینی شدی به بزرگی حکومت پروردگار که برتر از حکومت تو است بنگر، که تو را از آن سرکشی نجات می دهد و تند روی تو را فرو می نشاند و عقل و اندیشه ات را به جایگاه اصلی باز می گرداند.(نهج البلاغه، نامه ۵۳) حضرت اشاره دارند هر چقدر تو بزرگ و پر منزلت باشی خداوند از تو بزرگتر و منزلتش از تو بیشتر است و تو در برابر آن خوار و ذلیلی، به اندازه ای که به تصور نیاید. پشه ای خواب و آرام را از تو می گیرد، حرکت موش و سوسکی تو را از جا می کند، لحظه ای گرسنگی تو را از پای در می آورد و در شب تاریک از سایه خود می ترسی تو را چه به کبر و غرور؟! حضرت امیر می فرمایند: «فرزند آدم را با فخرفروشی چه کار؟ او که در آغاز نطفه ای گندیده و در پایان مرداری بدبو است، نه می تواند روزی خویش را فراهم کند و نه مرگ را از خود دور نماید.» (نهج البلاغه، حکمت ۱۲۶) انسان با معرفت و شناخت جایگاه خویش و نقص و کمبودهای واقعی اش تکبر را از یاد خواهد برد. علاوه بر معالجه نظری که از طریق علم و معرفت می باشد، معالجه عملی نیز نیاز است و آن این است که از کارها و اعمالی که از نشانه های کبر برشمردیم دست کشیده و خلاف آن را انجام دهد و به خاطر خدا فروتنی داشته و به اعمالی که متواضعین به آن متصف هستند عمل شود تا کبر آرام آرام از دل رخت بربندد و جای خود را به تواضع و فروتنی بدهد.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فارسی سازی پوسته توسط: همیار وردپرس