رازی برای جذب دل ها

خداوند هدیه ای به نام صداقت را خلق کرد تا زندگی زیبا و امن باشد. یکی از ابواب بهشت نیز صداقت است و خانواده ای بهشتی است که صداقت راس آن باشد.بارها در زندگی با کسانی مواجه شده ایم که اعضای یک خانواده هستند اما برای رسیدن به خواسته های دنیوی ، بی ارزش ترین رفتارها و روابط را با همدیگر دارند. با همدیگر، حیله گرانه برخورد می کنند و انواع دروغ ها را به هم تحویل می دهند تا به آنچه خود می خواهند دست یابند. این افراد در ظاهر به گونه ای و در باطن به گونه ای دیگر رفتار می کنند.

رفتارهای آنها با همدیگر مثل رفتار دشمنان کینه توز است. در میان آنها، از رحم و شفقت خبری نیست و حتی در شرایط بحرانی، روابط آنها با همدیگر به حدی می رسد که حاضر می شوند حتی خون همدیگر را بریزند. سرچشمه بسیاری از این رفتارها ، بی صداقتی است.اگر در گفته های دانشمندان و خردمندان هم جست وجو کنیم بسیار در ارزش صداقت سخن رانده اند، مثلا : گاندی می گوید: اگر چیزی را باور کنیم ولی به آن عمل نکنیم ، این بی صداقتی است. [۱] یا اینکه توماس جفرسون می گوید که صداقت اولین بخش کتاب خرد است.[۲] و هزاران مطلب مختلف دیگر.خداوند هدیه ای به نام صداقت را خلق کرد تا زندگی زیبا و امن باشد. در دین اسلام صداقت ارزش و جایگاه ویژه ای دارد تا آنجا که خداوند در سوره مبارکه نساء، آیه ۸۷ می فرماید:اللّهُ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ لاَ رَیْبَ فِیهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللّهِ حَدِیثاً ؟( جز الله معبودی نیست. حتما شما را در روزی که شکی در آن نیست گرد می آورد و چه کسی از خدا راستگو تراست).در این آیه حد اعلای صفت راستگویی برای خداوند بیان شده است و ارزش صداقت و راستگویی را بیشتر از قبل جلوه گر می کند. این ارزش در کلام و رفتار معصومین (ع) نیز نمود پیدا کرده است. حضرت علی (ع) می فرماید: النجاه فی الصدق یعنی نجات و رستگاری در صداقت و راستگویی است. در واقع امام می فرمایند انسان هایی که می خواهند به نجات در معنای سعادتمند شدن برسند، باید بر محور صداقت حرکت کنند.

در آیات قرآن خداوند امر به صداقت کرده است. «کونوامع الصادقین»[۳] یعنی با انسان های صادق همراهی کنید یا در ویژگی های انسان هایی که به رضوان نوید داده شده اند آمده «الصابرین و الصادقین»[۴] یعنی صبر و صدق با هم قرین است. یا اینکه در آیات مختلفی به مذمت دروغگویان پرداخته است و می فرماید:«تنها کسانی دروغ پردازی می کنند که به آیات خدا ایمان ندارند و آنان خود دروغگویانند.»[۵] به این ترتیب رأس هرم امنیت فرد و جامعه را صداقت تشکیل می دهد.صداقت تا آنجا اهمیت دارد که در تاریخ زندگی پیامبر اکرم (ص) می بینیم، حضرت خدیجه(س) به خاطر امانت داری و صداقت حضرت با وی ازدواج کرد.[۶] زوج های جوان نیز باید از این رفتار الگو گرفته و در ابتدای امر و مجلس خواستگاری با یکدیگر صادق بوده و جلوی مشکلات بعدی را بگیرند. علاوه بر آن والدین اولین الگوهایی هستند که می توانند با رفتار و گفتار خود صداقت را به فرزندان آموزش دهند. سپس در محیط های آموزشی بچه ها با مفهوم صداقت بیشتر آشنا می شوند و در گردهمایی ها و نشست های خانوادگی و فامیلی صداقت سنجیده می شود و کودکان از بزرگ تر ها الگو می گیرند.فراموش نکنیم که تاثیرگذارترین فرد در تربیت صداقت، مادر است پس لطفا تا آنجا که می توانیم دروغ نگوییم. مادر از همان ابتدای تشکیل نطفه و سپس تبدیل آن به جنین و پس از تولد به طور مستقیم با روح و روان کودک در ارتباط است. بچه ها راستگویی را از والدین یاد می گیرند و اگر والدین الگوی صحیحی پیش روی فرزندان بگذارند، قطعا فرزندان سالم و صالح و صادق تربیت خواهند شد. حتی در روایات آمده اگر والدین با خلاف واقع گویی فرزند روبه رو شدند هرگز نگویند تو دروغ می گویی بلکه بگویند اگر راستش را بگویی بهتر است. یعنی در آموزش صداقت حتی به کاربردن عبارت ها تاثیر خود را خواهد داشت.

در زندگی مشترک نیز صداقت جایگاه بسیار بلندی دارد. معمولا در خانواده های پرتنش، پرچالش و مضطرب صداقت وجود ندارد یا کم رنگ است، اگر بخواهیم یک بار دیگر به اهمیت صداقت در زندگی خانوادگی تاکید کنیم باید بگوییم همان گفته حضرت علی(ع) محور است که نجات است به عبارتی سعادت در صدق و راستی است.مشاهده شده که متاسفانه ۲۵ درصد طلاق ها در ایران به علت کاهش صداقت (دروغگویی، فریبکاری و وفادار نبودن در روابط زناشویی) و وجود خیانت در روابط زناشویی است.[۷] صداقت فقط راستگویی زبانی نیست، بلکه افکار صادقانه و نگاه های پاک از رفتارهای ضروری روابط زناشویی به حساب می آید. دروغ در روابط زناشویی باعث تضعیف اعتماد زوجین به هم می شود و ضمن ایجاد وسواس فکری، آنان را نسبت به روابط عاطفی بدبین می کند. البته این صداقت باید در تمامی مراحل زندگی وجود داشته باشد زیرا عدم صداقت زن و مرد نتایج و اثرات بدی را در زندگی به دنبال خواهد داشت. صداقت در تمامی ابعاد زندگی انسان تاثیر گذار است و گفتار و کردار او را تحت الشعاع قرار می دهد. صداقت در وهله اول نفعش به خود فرد می رسد و سپس اطرافیان و جامعه را بهره مند می کند.

صداقت گفتار و کردار انسان را در بر می گیرد و تعامل سالم در سایه صداقت امکان پذیر است. وظیفه خانواده ها این است که صداقت را به صورت یک شیوه و مدل زندگی به فرزندان خود بیاموزند زیرا پایه های اصلی صداقت یا هر رفتار خوبی در خانواده گذاشته می شود البته بهترین نوع ترویج صداقت، صادق بودن است نه پند و اندرز دادن.پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: آن روز که صداقت از بین رود، منتظر برپایی قیامت شوید.[۸]

وهاب خدابخشی