حکم علامت و علم در عزادری امام حسین علیه السلام

چیزی که در شرایط کنونی مایه وهن اسلام است مانند قمه زدن و.. جایز نیست و چیزی که مایه تعظیم شعائر اسلام یا سبب هتک نیست مانند زنجیر زدن جایز است. (آیه الله جوادی آملی دام ظله)

سوال: بسیارى از تکایا در ایام عزاداری هاى مذهبى، اقدام به حمل «علاماتى » مى کنند که به قیمت گزافى خریده شده و حمل آن نیز موجب اشکال است. این وسائل از نظر شرعى چه حکمى دارند؟

امام خمینى رحمه الله علیه: اشکال ندارد. (۱)
سوال: حکم علم هایى که در مراسم عزادارى امام حسین علیه السلام از آنها استفاده مى شود و بعضى داراى نقش و نگارهایى نیز هستند چیست؟

آیت الله فاضل لنکرانى رحمه الله علیه: استفاده از آنها در عزادارى جایز است . (۲)
سوال: آیا جایز است پارچه و دستمال هایى را که در ایام محرم بر روى علم مى بندند بفروش برسانند و در عزادارى و تعمیر حسینیه مصرف کنند؟

آیت الله فاضل لنکرانى رحمه الله علیه: اگر در مراسم عزادارى محل حاجت نباشد و زاید بر متعارف باشد، مى توانند بفروشند و به مصارف عزادارى و احتیاجات حسینیه ها برسانند . (۳)

چند استفتاء از آیه الله مکارم شیرازی دام ظله:

سوال: در برخی مناطق، سنّتى است که مردم به آن اعتقاد راسخ دارند، مسأله بدین صورت است که: روز تاسوعا و عاشورا عَلَمى که در تمام مناطق مرسوم است در دست افراد خاصّى مى دهند که آن فرد با حرکت هاى مخصوص و حتى گاهى با حمله ور شدن به زنان و مردان و ترساندن بچّه ها و به تعبیر مردم علم را جوش مى آورند و آن را نسبت به امام حسین(علیه السلام) مى دهند، مردم دور آن جمع مى شوند و مى گویند عَلَم فرد را دنبال خود مى برد، وقتى عَلَم بعضى از افراد را زخمى مى کند به معناى آن است که آن فرد، انسان بدى است و با دیده تردید به عَلَم نگاه کرده است. متأسفانه عَلَم در دست افراد معلوم الحال به جوش مى آید و گاهى افراد متدیّن و وجیه را زخمى مى کند، نظر شما را در این مورد خواستاریم؟

عزادارى حضرت خامس آل عبا(علیه السلام) از موجبات مهمّ تقویت دین است ولى نباید آن را آلوده به این گونه کارهاى نادرست کرد که موجب اذیّت و آزار عزاداران و هتک حرمت افراد آبرومند شود.
سوال: مردانی هستند که هنگام عزاداری برای امام حسین از ناف به بالا لخت می شوند در حالی که در بالای مجلس زنان نیز حضور دارند، می خواستم بدانم حکم مسئله چیست؟و حتی اگر مجلس مردانه نیز باشد در ان صورت حکم چیست؟

برهنه شدن در مراسم عزاداری مطلقاً اشکال دارد.
سوال: لطفاً در مورد جلسات عزادارى به سوالات زیر پاسخ دهید:

۱ـ سرودن و خواندن شعرهایى که در آن از الفاظى نامناسب (مثل سگ و الاغ و رقّاص و مانند آن) استفاده شده، و الفاظ مذکور را به ساحت مقدّس ائمّه اطهار(علیهم السلام) و خودشان نسبت مى دهند چه حکمى دارد؟

۲ـ آیا تقلید صداى سگ، الاغ، یا کبوتر در موقع سینه زدن، جهت اظهار عجز در مقابل ائمّه(علیهم السلام) جایز است؟

۳ـ سینه زدن و زنجیر زدن بر سینه و شانه به صورت نشسته، یا در حال ایستاده به طورى که بدن لخت باشد، و سینه انسان بسیار سرخ شود، یا خون بیاید، و همچنین هروله کردن و بالا و پایین پریدن در هنگام سینه زدن چه حکمى دارد؟

۴ـ آیا به کار بردن لفظ «حُوُسین» به جاى «حسین»(علیه السلام) جایز است؟

۵ـ فریاد کشیدن، و کوبیدن سر به در و دیوار و زمین، در جلسات عزادارى چه حکمى دارد؟

عزادارى ائمّه اطهار(علیهم السلام)، مخصوصاً خامس آل عبا(علیه السلام)، از افضل قربات است، و سرودن و خواندن اشعارى که حاکى از مظلومیّت و زحمات و فدارکارى آن حضرات نماید کار بسیار خوبى است; ولى باید از هرگونه کارى که باعث هتک حرمت آن بزرگواران مى شود، و موجب وهن مذهب در نظر دیگران مى گردد، و به بدن آسیب مى رساند پرهیز گردد. و تعبیراتى که در عرف توهین آمیز است، مانند نسبت سگ به خود دادن، یا صداى حیوانات در آوردن، هیچ کدام مناسب مجالس عزادارى نیست. و باید به همه نصیحت کنند که از این امور، که باعث وهن این مراسم بزرگ مى شود، و موجب ناراحتى حضرت بقیه الله مى گردد، پرهیز کنند.

یک استفتآء از آیه الله سبحانی دام ظله:
سوال: آیا نوحه خوانى و مرثیه سرایى زنان که مستلزم رسیدن صداى آنها به نامحرم است، جایز است؟

هرگاه شنیدن نوحه خوانى زن، مفسده نداشته باشد، اشکالى ندارد. والله العالم

یک استفتاء از آیه الله جوادی آملی دام ظله:
سوال: قمه و زنجیر چاقویی زدن و تیغ کشیدن در مجلس عزای اهل‌بیت چه حکمی دارد اگر خصوصی باشد و عمومی چه حکمی دارد؟

جواب۱: چیزی که در شرایط کنونی مایه وهن اسلام است مانند قمه زدن و.. جایز نیست.

جواب۲: چیزی که مایه تعظیم شعائر اسلام یا سبب هتک نیست مانند زنجیر زدن جایز است.

پی نوشت ها:

۱) استفتائات امام خمینى رحمه الله، ج‏۲، ص ۲۸، س ۷۲ .

۲) جامع المسائل، ج‏۱، ص ۶۲۳، س ۲۱۷۳ .

۳) همان، س ۲۱۷۹ .

فرآوری: آمنه اسفندیاری