اما نکته اصلی اینجاست که چرا بسیاری از دوستی ها زود فراموش می شوند و امروزه دوستی های عمیق و صمیمی کمتر دیده می شود و افراد بعد از مدتی دوستی رابطه خود را با یکدیگر قطع می کنند، در حالی که در روایات اسلامی به این حقیقت اشاره شده است که:(اعجز النّاس من عجز عن اکتساب الأخوان و اعجز منه من ضیّع من ظفر به منهم؛ امیر مومنان علی علیه السلام: ناتوان ترین مردم کسی است که در دوستیابی ناتوان و از او ناتوان تر کسی است که دوستانی را که به دست آورده و بر آنها دست یافته از دست بدهد(نهج البلاغه، حکمت ۱۱). به نظر می رسد علت اصلی این ناتوانی در نگهداشتن دوستان، عدم آگاهی به شرایط دوستی و همچنین راهکارهایی است که برای عمق بخشیدن به دوستی ها توصیه می شود که در این بخش قصد داریم با بهره مندی از برخی از آیات الهی و روایات اسلامی روش های کاربردی را برای عمیق کردن دریای دوستی برای شما مخاطبین فرهیخته بیان کنیم.
راه درست مواجهه با اشتباهات
یکی از مهمترین مشکلاتی که سبب سرد شدن دوستی ها و بعضا قطع شدن آنها می شود، آن است که ما مهارت کافی برای مواجه شدن با اشتباهات طرف مقابل را نداریم و تمسخر طرف مقابل اولین عکس العمل ما در برابر این اشتباهات او می باشد در حالی که مسخره کردن طرف مقابل مانند آب یخی است که می تواند رابطه ما را به شدت سرد و متلاشی کند و به همین جهت در آیات الهی بر این مساله تاکید شده است که از تمسخر دیگران پرهیز کنید، چرا که این عمل ضررهای زیادی را در پی خواهد داشت که از جمله آنها سرد شدن دوستی هاست. (یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإیمانِ وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُون: ای کسانی که ایمان آورده اید، نباید قومی قوم دیگر را ریشخند کند، شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنانِ [دیگر] را [ریشخند کنند]، شاید آنها از اینها بهتر باشند و از یکدیگر عیب مگیرید و به همدیگر لقب های زشت مدهید؛ چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان؛ و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند.) (الحجرات : ۱۱).پس اگر می خواهید دوستی های شما صمیمی تر و عمیق تر شود هیچ گاه دوستان خود را به خاطر انجام اشتباهات مسخره نکنید.
از جر و بحث بپرهیزید
یکی دیگر از آفت های مهمی که سبب سرد شدن دوستی ها می شود جدال و مراء است به این معنا که شما مدام بر حرف های طرف مقابل اعتراض کنید، به این هدف که هوش و زیرکی خود را اثبات و اظهار فضل و برتری کنید که این مسئله سبب می شود که رابطه دوستی شما پایدار و استوار نماند. به همین جهت امام هادی علیه السلام در روایتی گهربار به این حقیقت اشاره کرده و می فرمایند:(المراء یفسد الصداقه القدیمه و یحلل العقده الوثیقه و أقل ما فیه أن تکون فیه المغالبه و المغالبه أس أسباب القطیعه؛ جدال، دوستی قدیمی را تباه می کند و پیوند محکم را می گسلد و کمترین چیزی که در آن است کوشش برای غلبه بر دیگری است، که آن هم ریشه علتهای جدایی می باشد.) (مسند الامام الهادی، ص ۳۰۴).
اسرار زندگی خود را فاش نکنید
یکی دیگر از نکاتی که در دوستی ها رواج بیشتری دارد، آن است که در همان روزهای ابتدایی رفاقت، دو طرف تمام اسرار زندگی خود را فاش کرده و تمام جزئیات زندگی خود را برای یکدیگر بیان می کنند، در حالی که این مسئله کاملا اشتباه است و هیچ گاه نباید تمام اسرار زندگی خود را برای دیگران فاش کنید، چنانچه امیر مومنان علی(ع) پیرامون این مسئله می فرمایند:( اُبْذُلْ لِصَدیقِکَ کُلَّ المَوَدَّهِ وَ لا تَبْذُلْ له کُلَّ الطُّمأنینهِ و أعطِهِ من نفسِکِ کل المواساهِ و لاتَقُصَّ الیَهِ بکُلِّ اَسْرارِکَ؛ برای دوست خود تا می توانی ابراز دوستی کن ولی به طور کامل به او اعتماد مکن و با او همراهی کن ولی تمام اسرارت را برای او بیان مکن.)به جای اینکه اسرار زندگی خود را فاش کنید تا می توانید به طرف مقابل خود محبت کنید و از این مسئله دریغ نورزید که این تکنیک می تواند نقش بسزایی در عمق بخشیدن به دوستی ها داشته باشد.
مودب باشید
بد زبانی یکی از عواملی است که می تواند افراد را از اطراف شما پراکنده کند و سبب قطع شدن دوستی ها شود چرا که افراد همیشه دوست دارند با کسانی معاشرت داشته باشند که از ادب کافی برخوردار باشند و با رفتار و کردار خود آنها را ناراحت و غمگین نکنند و به همین دلیل امام علی علیه السلام می فرماید:(اذا احتشم الرّجل اخاه فقد فارقه: هرگاه مرد برابر خود را ناراحت یا خجالت زده کند او را از دست بدهد.) (بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۱۶۵)
همیشه متواضع باشید
یکی از آفت های بزرگی که دوستی ها را تهدید می کند، تکبر و فخر فروشی بر دیگران است که این مساله ضررهای متعددی را در بر دارد از جمله اینکه سبب توهین به طرف مقابل و زمینه ساز رشد کدورت ها و کینه ها می شود و در نتیجه با این ویژگی منفی، شما به راحتی دوستان خود را از دست خواهید داد و به همین جهت در آیات و روایات متعددی به این مساله تاکید شده است که از این صفت ناپسند دوری کنید:(وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ: و از مردم [به نِخوت] رُخ برمتاب و در زمین خرامان راه مرو که خدا خودپسندِ لاف زن را دوست نمی دارد.) (لقمان : ۱۸)خلاصه کلام آنکه با رعایت این قوانین می توانید به سادگی دوستان زیادی را در اطراف خود داشته باشید و همچنین دوستان قدیمی خود را نیز برای همیشه حفظ کنید و از زندگی خود لذت ببرید.
امین ادریسی
