مباح یعنی چه و در علم فقه به چه معناست؟
در این مطلب با ما همراه باشید تا ببینیم مباحات به چه معناست و در علم فقه مباح یعنی چه؟
تعریف مباحات
مباح در علم فقه به اعمالی گفته می شود که در انجام یا عدم انجام آن ها هیچگونه مجازات و پاداشی نیست و فرد می تواند آن را انجام دهد و یا انجام ندهد و در ازای ان نه چیزی را از دست می دهد و نه چیزی را کسب می نماید.. بر این اساس، هر عملی که یکی از چهار حکمِ واجب، حرام، مستحب یا مکروه را نداشته نباشد، مباح محسوب می شود.
در برخی روایات و منابع از مباح به عنوان جایز و حلال هم استفاده شده و این سه را هم معنی دانسته اند. مباح معنای دیگری نیز دارد و در معنایی خاصتر در فقه و حقوق، برای اشاره به اذن تملکِ چیزی یا اذن انتفاع از چیزی به کار گرفته می شود.
مباح عامترین حکم در میان احکام پنجگانه است و بیشتر رفتارهای انسان، ذیل این حکم قرار میگیرند. مشهور فقهای شیعه به اصالت اباحه قائلند به این معنا که اصل در هر چیزی، مباح بودن آن است مگر دلیلی بر خلاف آن وجود داشته باشد.
آیا حلال بودن چیزی با مباح بودن آن متفاوت است؟
حلال در شرع مقابل حرام است و هر چیزی را که حرام نباشد، دربر میگیرد. از این نظر حلال اعم از مباح است. یعنی هر مباحی حلال است، ولی هر حلالی مباح نیست، مانند مکروهات که حلالند، ولی مباح نیستند.
جواز (جایز) و مباح با هم متفاوت هستند؟
جواز متضاد منع است و جایز مانند حلال اعم از مباح است، چون هر مباحی جایز است، ولی هر جایزی مباح نیست، مثل افعال مکروه و مستحب که جایزند و مباح نیستند.