علت حضور مختار بن ابی عبید ثقفی در سنین جوانی در جنگ بین ایران و اعراب

مختار بن ابی عبیده ثقفی (ابواسحاق) رهبر سومین قیام بعد از حادثهٔ عاشورا بود. پنج سال بعد از آن حادثه او در کوفه به خونخواهی برخاست و بسیاری از عاملان حادثه را کشت و ۱۸ ماه به حکومت مستقل کوفه رسید. در این مدت جنگ های زیادی کرد و در اولین جنگ خود با لشکر اعزامی امویان شام ، عبیدالله بن زیاد را نیز کُشت. پس از آن نیز مناطق زیادی را به زیر سلطهٔ کوفه عراق -یکی از پنج استان بزرگ جهان اسلام- درآورد. اما سرانجام در پی همدستی اشرافِ کوفه با سپاهِ مصعب پسر زبیر از بصره او را شکست داد و بشهادت رساند.

زمانی که عمر بن خطاب خلیفه اسلام پیشنهاد حمله به ایران را مطرح نمود سکوت بر حاضرین حاکم شد ، سکوتی ناشی از عظمت و شکوه ایران زمین، ناشی از ترس و تردید. در این میان ابوعبید ثقفی ( پدر مختار) برخاست و گفت نخستین کسی که در این راه قدم خواهد گذاشت منم. در این زمان مختار ۲۰ ساله به همراه پدر، عمو و سپاه متجاوزان عرب راهی ایران زمین شد و در نبرد یوم الجسر شرکت نمود. حال ما را چه شده است؟ فرزند اولین متجاوز به خاک و ناموس ایران زمین را اسطوره کودکان خویش ساخته، سرمایه ملی خود را صرف تولید سریال زندگینامه و بیان دلاوری های او نموده.

پاسخ شبهه:

۱- کشورگشایی و حملات نظامی به بهانه ی نشر اسلام، با روح برادری، برابری و عدالتخواهانه ی اسلام همخوانی ندارد.
جنگ ها و درگیری های مرزی بین اعراب و ایرانیان از زمان خلیفه ی اول شروع شده بود و در زمان خلیفه ی دوم نیز تداوم یافت.
انگیزه ی اعراب مسلمان از این حملات هم از بعد اعتقادی و معنوی و هم از بعد اقتصادی و مادی قابل بررسی است.
ضعف و فساد حاکم بر دولت ساسانی و اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی ایران نیز از مهم ترین زمینه های این فتوحات بود.

۲- ابو عبید ثقفی در آغاز خلافت عمر داوطلب شد تا به توصیه ی او برای ادامه نبردها جامه ی عمل بپوشاند.
او پس از کسب چند پیروزی در جنگ مشهور به جسر ( پل ) به همراه چند یا یک تن از فرزندانش کشته شد.
پیش از ابوعبید ، خالد بن ولید و مثنی بن حارث در فرماندهی جنگ با ایرانیان شرکت داشتند و او نخستین سردار در این نبردها نبوده است.

۳- روایاتی مبنی بر حضور مختار بن ابی عبید ثقفی در سنین جوانی در جنگ جسر موجود است، اما وی به توصیه ی عمویش در صحنه ی نبرد شرکت نداشته است.

۴-اگرچه پدر مختار فرماندهی سپاهی از اعراب را در جنگ با ایرانیان برعهده داشته اما ما ایرانیان به سبب روحیه ی ظلم ستیزی و عدالتخواهانه او و انتقام وی از قاتلان امام حسین (ع) و یاران ایشان ، وی را می ستاییم و اقدام او را ارزشمند می دانیم.
روایات رسیده از برخی ائمه معصومین (ع) از مدح و تکریم مختار حکایت دارند. هزاران تن از ایرانیان که به سپاه سرخ مشهور بودند داوطلبانه در قیام وی بر ضد خلافت امویان مشارکت داشتند و کمک های مالی فراوانی از سوی شهرهای ایران به وی می رسید.

۵- کتمان برخی جنایت ها و خودسری ها در جریان فتح شهرهای ایران به دست اعراب مسلمان، ممکن نیست اما از آنجا که روایات و گزارشات دروغ و مبالغه آمیز بسیاری به کتب تاریخی راه یافته، اسلام ستیزان با استناد به آنان و با بزرگنمایی این رفتارهای ناپسند که ربطی هم به آموزه های اسلامی ندارند سعی در تخریب چهره ی نورانی اسلام دارند.
باید دانست که به اذعان مورخان، اهل کتاب و ایرانیان در قبول دین اسلام آزاد بودند و در صورت عدم پذیرش آن ، مکلف به پرداخت جزیه و خراج می شدند تا تحت حمایت مسلمانان قرار بگیرند.
در همین زمینه ها مطالعه کتاب “کارنامه ی اسلام” از مرحوم عبدالحسین زرینکوب و “یکصد صحابی ساختگی” از علامه عسکری توصیه می شود.