مذهبی ترین شهر ایران
شهر مذهبی یک شهر است که بر اساس اعتقادات مذهبی ساختاردهی شده است. در این شهرها، اعتقادات مذهبی به عنوان یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم وجود دارد. در این شهرها، عوامل مختلفی مانند معماری، هنر، فرهنگ، تجارت و حتی سیاست، بر اساس اعتقادات مذهبی شکل می‌گیرند.
شهر مذهبی معمولاً به عنوان مرکز تاریخی و فرهنگی مذهبی شناخته می‌شود. در این شهرها، آثار تاریخی و فرهنگی مانند مساجد، کلیساها، کاخ‌های مذهبی و آثار هنری با ارزش بالا وجود دارد. همچنین، در شهرهای مذهبی، رویدادهای مذهبی مانند جشن‌های دینی و مراسمات عزاداری برگزار می‌شوند.
به عنوان مثال، شهر مشهد در ایران یکی از شهرهای مذهبی معروف است. این شهر به دلیل قرار گرفتن حرم امام رضا(ع) در آن، به یکی از مهمترین مراکز زیارتی جهان تبدیل شده است. بسیاری از زائران از سراسر جهان به این شهر سفر می‌کنند تا از نزدیک با آثار تاریخی و فرهنگی مذهبی آشنا شوند و در مراسمات دینی شرکت کنند.
شهرهای مذهبی علاوه بر داشتن آثار تاریخی و فرهنگی، به عنوان مرکز تحصیلات دینی نیز شناخته می‌شوند. در این شهرها، مدارس و دانشگاه‌های دینی وجود دارد که به آموزش و پژوهش در حوزه‌های دینی می‌پردازند.
در کل، شهر مذهبی یک شهر فرهنگی و تاریخی است که بر اساس اعتقادات مذهبی ساختاردهی شده است. این شهرها به عنوان مرکز تاریخی، فرهنگی، زیارتی و تحصیلات دینی شناخته می‌شوند و بسیاری از مردم از سراسر جهان به این شهرها سفر می‌کنند تا با آثار تاریخی و فرهنگی مذهبی آشنا شوند و در مراسمات دینی شرکت کنند.
نتایج تحقیق در رابطه با شهرها
نتایج تحقیقی که توسط دکتر خالد رستگار، استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شاهد تهران و میثم محمدی دانشجوی کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه تهران، در شماره تابستان نشریه جامعه شناسی کاربردی منتشر شده است، به بررسی رابطه دینداری، سکولاریسم (آزاداندیشی و عرف‌گرایی)، فردگرایی و ارزش‌های خانوادگی با میزان باروری در مراکز استان‌های کشور پرداخته است.
بر اساس این پژوهش
سکولارترین شهرهای ایران به ترتیب شیراز، تهران، رشت و سنندج هستند
مذهبی‌ترین شهرهای ایران به ترتیب زاهدان، اردبیل، کرمان و قم هستند
بیشترین تمایل به فردگرایی به ترتیب شیراز، رشت، تهران و مشهد
بیشترین تمایل به ارزش‌های خانوادگی به ترتیب بندرعباس، سمنان، یزد و بوشهر
این بررسی نشان میدهد که دینداری و تمایل به مذهب با سکولاریسم و فردگرایی رابطه معکوس دارد و در شهرهایی که دینداری کمتر است، گرایش به فردگرایی و سکولارسیم بیشتر است.
همچنین نرخ باروری در شهرهای مذهبی و متمایل به ارزش‌های خانوادگی بیشتر از سایر شهر هاست.
جالب اینجاست که شهر شیراز در دو شاخص فردگرایی و سکولارسیم رتبه‌ی اول را در کشور داراست. به این ترتیب شیراز عملا یکی از غیرمذهبی‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌شود.
شیراز هنوز هم میراث دارتمدن پارسی ،آریایی است.
داده های این تحقیق از “پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان” استخراج شده که از طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و در سال ۱۳۸۳ منتشر شد، اما محققان بررسی آماری مجددی بر روی داده های آن انجام دادند. محققان بین المللی معتقدند که “تغییر در نرخ باروری جامعه، نشانه نوعی تغییر فرهنگی است” و این با کاهش نرخ باروری در ایران پس از پایان جنگ با عراق همخوانی دارد چون “تغییرات فرهنگی از جمله تغییراتی است که جامعه به ویژه در سال های پس از جنگ با آن روبرو بوده است.
” ویژگی های فرهنگی و باروری محققان این پژوهش به این نتیجه رسیدند که “رابطه کاملاً معناداری میان متغیرهای فردگرایی، دینداری، سکولاریسم و ارزش های خانوادگی در میان مراکز استان با نرخ باروری در این استان ها وجود دارد؛ به این معنا که هر چه میزان دینداری در شهرها بیشتر، سطوح سکولاریسم و فردگرایی کمتر و میزان توجه به ارزش های خانوادگی بیشتر باشد، نرخ باروری در آن شهرها بیشتر است.
” به این ترتیب “نرخ باروری در استان هایی که در آن ها سطح دینداری بالاتر است، بیشتر است” و در میان چهار بعد دینداری؛ “دینداری اعتقادی (اعتقاد به اصول دین اسلام)، احساسی (احساس وابستگی و تعلق به دین)، تجربی (به کارگیری دین در زندگی روزمره) و مناسکی (انجام اعمال و مناسک دینی)”، داده ها نشان می دهند که “بعد مناسکی بیشترین ارتباط مثبت را با نرخ باروری دارد.” اما از میان متغیرهای فوق، “فردگرایی بیش از دیگر متغیرهای فرهنگی، نرخ باروری را در مراکز استان ها تحت تأثیر قرار می دهد” و “بیشترین رابطه را با نرخ باروری دارد.
” نتایج این تحقیق با تحقیق دیگری همخوانی دارد که به “مطالعه رفتار و نگرش باروری دو نسل مادران و دختران و عوامل فرهنگی مرتبط با آن” پرداخته بود و در سال ۱۳۹۰ در نشریه جامعه شناسی جوانان منتشر شد: “عوامل فرهنگی بهترین توضیح دهنده سطوح متقاوت باروری بین دو نسل مادران و دختران شان است.” تحقیقات پژوهشگران نشان می دهد که “گرایش به استقلال فردی بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ در ایران گسترش یافته است. این داده ها بیان می کنند که ارزش ها در ایران به طرف ارزش های خودمختاری در حرکتند.
” تحقیق دیگری هم که در سال ۱۳۸۹ در باره “تاثیر ابعاد مختلف استقلال زنان و تاثیر آن بر نرخ باروری” انجام شده تاثیر عوامل فرهنگی اجتماعی را در نرخ باروری نشان می دهد. بر اساس این تحقیق که در نشریه زن در توسعه و سیاست منتشر شد تحولات فرهنگی-اجتماعی، به ویژه تحول در ساختار خانواده و حضور زنان در عرصه های اجتماعی در سه دهه اخیر بر نرخ باروری تاثیر گذاشته است.
این تحقیق نشان داد “بافت قومی و فرهنگی هر منطقه” بر میزان استقلال زنان تاثیر دارد و میزان استقلال زنان بر نرخ باروری تاثیر می گذارد. گروه های قومی مازنی، گیلک و فارس به ترتیب پایین ترین سطح باروری و گروه های قومی لر، کرد و بلوچ بالاترین میزان فرزندآوری را داشته اند.
ایران در چند دهه اخیر افت شدیدی را در میزان باروری کل تجربه کرده است، به گونه ای که نرخ رشد جمعیت در ایران از ۳.۹ درصد در دهه ۶۵- ۱۳۵۵، به ۱.۹۶ در دهه ۷۵- ۱۳۶۵، و ۱.۶۱ در ۸۵- ۱۳۷۵ کاهش یافته و بر اساس پیش بینی جمعیتی سازمان ملل، میزان باروری کل در ایران از ۱۴۰۱ شمسی به بعد، به رشد جمعیتی منفی منجر خواهد شد که با آمارهای سرشماری ایران هم همخوانی دارد.
