نماز وحشت چگونه خوانده می شود؟‎

در فرهنگ اسلامی ما هنگامی که نوزادی متولد می شود در گوش او اذان می گویند و هنگامی که شخصی از دنیا می رود، برای جنازه او نماز می خوانند. این فاصله بین اذان و نماز می خواهد به ما بگوید که دنیا و طول عمر ما بسیار کوتاه و زود گذر است. در شبی که میت به خاک سپرده می شود، هم نماز وحشت یا شب اول قبر هم برای او خوانده می شود.

در احادیث ما امده است که شب اول قبر، سخت ترین شب برای میت است، به همین دلیل بسیار سفارش شده که در این شب برای متوفی صدقه دهیم و نماز وحشت بخوانیم.

امروز می خواهیم در ارتباط با اینکه نماز وحشت چگونه خوانده می شود و چه آثار و برکاتی برای متوفی و شخص نمازگزار دارد، صحبت کنیم. لازم به ذکر است که نماز وحشت با نام های دیگری مانند نماز هدیه (صلاه الهدیه)، نماز شب دفن (نماز لیله الدفن) و نماز شب اول قبر (لیله الدفن) هم شناخته می شود.

نماز وحشت به روایت پیامبر (ص)

سید بن طاوس از حضرت رسول (ص) روایت کرده که فرمود: نمی‌گذرد بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر، پس رحم نمایید مردگان خود را به صدقه و اگر نیافتی چیزی که صدقه بدهی، پس یکی از شما دو رکعت نماز بخواند:

در رکعت اول حمد یک مرتبه و سوره توحید دو مرتبه

در رکعت دوم حمد یک مرتبه و سوره تکاثر ده مرتبه

سپس سلام دهد و بگوید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثواب‌ها الی قبر ذلک المیت فلان بن فلان».

پس حق تعالی همان ساعت هزار ملک به سوی قبر آن میت می‌فرستد و با هر ملکی جامه‌ای و حلّه ای، و تنگی قبر او را وسعت دهد تا روز نفخ صور عطا کند به نماز کننده به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند حسنات و بالا برده می‌شود برای او چهل درجه.

روش دیگر خواندن نماز وحشت

نماز وحشت را چه زمانی باید بخوانیم؟

درباره زمان خواندن این نماز گفتنی است، گر چه بین مؤمنین مرسوم است که بین نماز مغرب و عشا خوانده شود، اما ظاهر آن است که در تمام طول شب اول دفن میت (از اول شب تا صبح) می‌توان آن را اقامه کرد، اگر چه بهتر، بعد از نماز عشا است. شاید برای برخی از مسلمانان این سوال مطرح شود که اگر دفن کردن میّت به دلایل مختلفی در زمان لازم اتفاق نیفتد و به تأخیر بیفتد چه زمانی باید این نماز را به جای آورد، باید گفت که نمازگزار باید خواندن نماز شب اول قبر را تا هنگام دفن میّت به تأخیر بیندازد و در زمان مقرر بخواند.

احکام نماز وحشت

نماز وحشت را در هر موقع از شب اول قبر می‏شود خواند، ولی بهتر است در اول شب و بعد از نماز عشا خوانده شود.

اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به دلیل دیگری دفن او تاخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او به تاخیر بیندازند.

نماز وحشت واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط می‌شود. نماز مستحبی است که هر فردی می‌تواند آن‌را خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.

اگر نماز لیله الدفن را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است.

یک نفر می‌تواند چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء ثواب به جا آورد.

اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.

نماز وحشت فشار قبر را کم می‌کند

محدث نوری در کتاب دارالسلام نقل می‌کند: «استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. هیچ کس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت: من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آن گاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او بیان کردم.»

ثواب خواندن نماز شب اول قبر در اولین شب خاکسپاری

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) در خصوص اجر و ثواب خواندن نماز شب اول قبر در اول شب می فرمایند: بدترین و دردناکترین لحظات برای میت ساعتهای اولیه ی مرگ است به مردگان خود رحم کنید و در راه ایشان صدقه دهید و در صورتیکه نتوانستید برایش دو رکعت نماز وحشت بخوانید در همان زمان خدای مهربان هزار فرشته ی الهی را بسوی قبر تازه گذشته می فرستد فرشتگانی که با لباسهای فاخر بر متوفی وارد میشوند و تا روز قیامت تنگی قبر را از وی می گیرند و به شخص نماز گزار تا عمر دارد پاداش می بخشد و او را چهل مرتبه بالا می برد.