واجبات غیر رکنی نماز کدام است
نماز یکی از واجبات دین اسلام است. اهمیت این فریضه به اندازه ای در دین ما زیاد است که پیامبر بزرگ اسلام، حضرت محمد (ص) و تمامی امامان ما شیعیان، بارها و بارها بر به جا آوردن آن تاکید نموده و فواید بسیاری را برای آن برشمرده اند.
اما مانند سایر فرایض دینی به جا آوردن نماز، یا همان خواندن نماز هم دارای آداب خاصی است که باید طبق دستور و فرمان خداروند انجام شود. شاید اولین چیزی که از شروع نماز در ذهن ما است، وضو گرفت باشد، در صورتی که اولین قدم باید نیت باشد. این که ما از دل و جان بپذریم و بدانیم که برای نزدیک شدن به پروردگار مهربان و بزرگ خود و پیروی از دستور او به پا میخزیم تا وضو بگیریم، اولین قدم برای نماز خواندن است.
نماز دارای یک سری واجبات است که خوده این واجبات به دو دسته واجبات رکنی و واجبات غیر رکنی تقسیم یم شوند، اگر دوست دارید تا با این واجبات و تفاوت های آنها آشنا شوید، تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
واجبات نماز چیست؟
واجبات نماز، اجزای اصلی نماز هستند که باید ادا گردند. و در این میان تعداد واجبات نماز به قول مشهور، ۱۱ مورد است که بخش فرهنگی سایت راسخون به ترتیب و با دقت آنها را برای شما آماده و آورده است به امید اینکه مورد نظر شما قرار بگیرد .
۱. نیت
نماز شما باید به قصد نزدیکی به خدا و انجام دستور او باشد، اما نیازی نیست که نیت را حتماً به زبان بیاورید. مثلاً برای نماز ظهر می‌گویید: «۴ رکعت نماز ظهر می‌خوانم قربه الی الله»
۲. تکبیره‌الاحرام
گفتن ذکر «الله‌اکبر» بعد از نیت. در موقع تکبیره‌الاحرام مستحب است که دست‌ها را تا نزدیکی گوش‌ها بالا ببریم.
۳. قیام
نماز باید به صورت ایستاده و بدون این که به جایی تکیه بدهید خوانده شود. قیام موقع تکبیره‌الاحرام و قیام پیش از رکوع رکن است، ولی قیام قرائت و قیام بعد از رکوع رکن نیست.
۴. رکوع
لازم است که در هر رکعت، بعد از قرائت حمد و سوره و یا تسبحات اربعه، نماز گزار به رکوع برود. در رکوع باید به اندازه‌ای خم شود که کف دست به زانوها برسد. در رکوع گفتن هر ذکری کافی است، مثل اینکه بگوید: (سُبحانَ رَبِّی العَظیم وَ بِحَمدِه)
۵. سجود
واجب است که بعد از بجا آوردن رکوع و قیام بعد از آن، به سجده رفته و در سجده هفت قسمت از بدن بر زمین قرار بگیرد؛ پیشانی، کف دو دست، هر دو زانو، و دو انگشت بزرگ پا. همچنین واجب است که پیشانی را بر چیزی بگذارد که سجده بر آن صحیح است؛ مانند خاک، سنگ، چوب و… . در سجده گفتن هر ذکری کافی است، مثل اینکه بگوید: (سُبحانَ رَبِّی الاَعلی وَ بِحَمدِه)
۶. قرائت
خواندن سوره حمد و بعد از آن یک سوره کامل را قرائت می‌گویند. مرد‌ها باید در نماز صبح و مغرب و عشا حمد و سوره‌شان را بلند بخوانند.
۷. ذکر
در رکعت سوم و چهارم فقط یک بار سوره حمد خوانده می‌شود و یا سه بار تسبیحات اربعه (سبحان‌الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله‌اکبر) گفته می‌شود. مرد و زن باید ذکر را آهسته بخوانند.
۸. تشهد
بعد از آن که در رکعت دوم و چهارم سر از سجده دوم برداشتید در حالت نشسته باید ذکر تشهد را بخوانید:
«اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
۹. سلام
در رکعت آخر بعد از تشهد باید سه صیغه سلام گفته شود:
«السَّلامُ عَلَیْکَ ایُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ»
«السَّلامُ عَلَیْنا وَ عَلى عِبادِاللَّهِ الصَّالِحینَ»
«السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ»
سلام اول مستحب است، اما سلام دوم و سوم واجب است، ولی اگر سلام سوم گفته شود می‌توان به همان اکتفا کرد و نماز را خاتمه داد، ولی اگر سلام دوم را گفتید شایسته است که سلام سوم را هم بگویید.
۱۰. ترتیب
باید افعال نماز را با همان ترتیبی که ذکر شده، انجام دهد و اگر عمداً ترتیب نماز را به هم بزند، مثلاً سوره را پیش از حمد بخواند، یا سجود را پیش از رکوع بجا آورد، نماز باطل می‌شود.
۱۱. موالات
یعنى کارهاى نماز مانند رکوع و سجود و تشهد را پشت سر هم بجا آورد و چیزهایى را که در نماز می‌خواند به طورى که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدرى بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز می‌خواند، نمازش باطل است.
فرق رکن و غیر رکن در واجبات نماز
دو نوع واجبات در نماز وجود دارد. بعضی از واجبات نماز «رکن» است و بعضی دیگر «غیر رکن»
واجبات رکن در نماز
قسمت‌هایی از نماز که اگر عمداً یا سهواً جا آورده نشود یا به نماز اضافه شود نماز باطل می‌شود. واجبات رکن عبارت‌اند از:
نیت
تکبیره‌الاحرام
قیام
رکوع
سجود
واجبات غیر رکن نماز
قسمت‌هایی از نماز است که اگر عمدا کم و زیاد شود نماز باطل می‌شود، اما اگر سهواً کم و زیاد شود نماز باطل نمی‌شود. این واجبات عبارت‌اند از:
قرائت
ذکر
تشهد
سلام
ترتیب
موالات
نمازگزاری به دلیل ندانستن حکم، یک واجب غیر رکنی نماز را ترک کرده است. آیا نمازش باطل است؟
اما واجباتی که غیر رکن هستند، تنها اگر عمداً ترک شوند، نماز را باطل می‌کنند، ولی اگر ترک آنها از روی عمد نباشد، موجب باطل شدن نماز نخواهد شد. بنابراین، اگر کسی نمی‌دانسته که باید اذکار نماز را در حالت آرامش بخواند و یا نمی‌دانسته که بعد از انجام رکوع باید به طور کامل بایستد و به این جهت، این واجبات را رعایت نکرده، نمازش صحیح است. البته بعد از این که اطلاع پیدا کرد، حتماً باید این موارد را رعایت کند.[۲]
